Od 7 listopada 2019 r. obowiązują znaczące zmiany w kodeksie postępowania cywilnego (KPC). Jedną ze zmian jest to, że wraca odrębny tryb postępowania w sprawach gospodarczych.
Zmiana ta dotyczy też doradców restrukturyzacyjnych i syndyków, którzy – działając na rzecz dłużników (zarządcy) i upadłych (syndycy) – kierują do sądów pozwy np. o zapłatę lub bezskuteczność czynności dłużnika.
Pojawia się pytanie – czy sprawa z powództwa syndyka lub zarządcy będzie prowadzona w nowym trybie dla spraw gospodarczych, czy też w „zwykłym” trybie cywilnym?
Ma to istotne znaczenie choćby dlatego, że w sprawach gospodarczych obowiązują zupełnie inne reguły w zakresie dopuszczalnych dowodów w sprawie.
Mogą się tu pojawić wątpliwości, ponieważ:
- Z punktu widzenia procesu cywilnego sam syndyk (zarządca) nie jest przedsiębiorcą. Tak, doradcy restrukturyzacyjni prowadzą działalność gospodarczą… Ale z założenia stroną procesu jest upadły/dłużnik, za którego syndyk/zarządca tylko działa w procesie.
- Postępowania restrukturyzacyjne zawsze dotyczą przedsiębiorcy. Ale już upadłości dotyczą tak firm, jak i konsumentów.
- Dodatkowo nowy KPC mówi wprost, że sprawami gospodarczymi są m.in. sprawy z zakresu prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego (art. 458[2] § 1 KPC).
Pamiętaj, że:
- Sprawy z wniosków o upadłość lub otwarcie restrukturyzacji – są zawsze traktowane jako sprawy gospodarcze. Podobnie „właściwe” postępowania upadłościowe i restrukturyzacyjne. Oznacza to jednak tyle, że – jak dotychczas – sprawy te toczą się przed wydziałami upadłościowym i restrukturyzacyjnymi.
- Sprawami gospodarczymi są zawsze:
- sprawy z umów o roboty budowlane i wszelkie związane z pracami budowlanymi
- sprawy z umów leasingu
- sprawy przeciwko współdłużnikom i poręczycielom długu przedsiębiorcy
niezależnie od tego, czy obie strony procesu są przedsiębiorcami, czy nie. Jednak strona będąca konsumentem lub osobą fizyczną może wtedy samodzielnie wybrać tryb procesu – gospodarczy lub zwykły (art. 458[6] KPC).
- Nigdy nie są sprawami gospodarczymi sprawy o podział majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej po jej ustaniu.
Jeżeli upadłym lub restrukturyzowanym dłużnikiem jest przedsiębiorca:
- Sprawa z powództwa syndyka (zarządcy) przedsiębiorcy przeciwko innemu przedsiębiorcy – w zakresie prowadzonej przez tych przedsiębiorców działalności gospodarczej – jest sprawą gospodarczą.
- Sprawa z powództwa syndyka (zarządcy) przedsiębiorcy przeciwko konsumentowi – trafi do trybu gospodarczego tylko wtedy gdy:
- pozwany konsument był wcześniej przedsiębiorcą, a sprawa dotyczy działalności gospodarczej stron
- sprawa zalicza się do tych opisanych w pkt. 2 powyżej (roboty budowlane, leasing)
Dodatkowo pozwany może wtedy samodzielnie wybrać tryb procesu – gospodarczy lub zwykły (art. 458[6] KPC)
- Inne sprawy zawsze trafią do trybu „zwykłego”.
- Dodatkowo – sprawa o bezskuteczność czynności upadłego nie jest sprawą gospodarczą, nawet jeżeli i upadłym i pozwanym jest przedsiębiorca – dlatego, że w takich sprawach syndyk działa w imieniu wierzycieli, a nie upadłego (wciąż aktualny wyrok SN z 5.07.2007 r., II CSK 118/07). Podobnie będzie z pozwem o bezskuteczność kierowanym przez zarządcę.
Jeżeli upadłym jest konsument:
- Jeżeli upadły nie prowadził wcześniej działalności gospodarczej – to sprawa kierowana przez syndyka nigdy nie będzie sprawą gospodarczą – za wyjątkiem jedynie sytuacji, gdy sprawa zalicza się do tych opisanych w pkt. 2 powyżej (roboty budowlane, leasing).
- Jeżeli upadły prowadził wcześniej działalność gospodarczą – to sprawa kierowana przez syndyka trafi do trybu gospodarczego tylko wtedy, jeżeli:
- pozwanym jest inny przedsiębiorca, a sprawa dotyczy prowadzonej przez tych przedsiębiorców działalności gospodarczej
- sprawa zalicza się do tych opisanych w pkt. 2 powyżej (roboty budowlane, leasing)
Jednak syndyk może na wstępie sprawy złożyć oświadczenie, czy wybiera tryb gospodarczy czy też zwykły tryb procesowy, ponieważ działa na rzecz osoby fizycznej (art. 458[6] KPC)
***
I na koniec drobna uwaga – kierując pozew do sądu gospodarczego lub odpowiadając na taki pozew – podaj w piśmie adres e- mail lub napisz wyraźnie, że upadły go nie posiada! (art. 458[3] KPC). Przy czym przyjmuje się, że powinien to być adres e-mail upadłego, a nie syndyka/doradcy. Brak tego adresu jest brakiem formalnym pisma, który może prowadzić do zwrotu pisma i negatywnych konsekwencji procesowych – z przegraniem sprawy włącznie.
